بررسی اثر تاریخ کاشت و فاصله کاشت بر رشد، نمو، عملکرد و برخی خصوصیات کیفی گیاه دارویی چای ترش (hibiscus sabdariffa l)در شرایط آب و هوایی داراب

چکیده به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و فاصله کاشت بر رشد، نمو، عملکرد و برخی خصوصیات کیفی گیاه دارویی چای ترش(hibiscus sabdariffa l.)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه واقع در شهرستان داراب در سال های 1391 و 1392 انجام پذیرفت. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (25 اسفند، 15 فروردین و 15 اردیبهشت ماه) و فاکتور فرعی شامل سه فاصله کاشت بر روی ردیف (50×50، 75×50 و 100×50 سانتی متر) بود. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد میوه در شاخه، تعداد میوه در بوته، عملکرد کاسبرگ تازه و خشک، طول و عرض میوه و شاخص برداشت بود. همچنین خصوصیات کیفی از جمله میزان آنتوسیانین، میزان اسید، میزان ویتامین ث و درصد و عملکرد عصاره مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر صفات ذکر شده درصد ابتلای گیاهان به بیماری پوسیدگی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که تاریخ کاشت بر تمام صفات مورد بررسی بجز طول میوه، میزان ویتامین ث و میزان آنتوسیانین اثر معنی داری داشته است. تراکم نیز بر تمام صفات بجز تعداد میوه در شاخه، شاخص برداشت، میزان ویتامین ث، میزان اسید و درصد عصاره تأثیر معنی داری داشته است. اثر متقابل این دو فاکتور بر تمامی صفات مورد اندازه گیری به جز عرض میوه و میزان اسید معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد کاسبرگ تر و خشک (به ترتیب 77/481 و 17/68 گرم در بوته) به تیمار برهمکنش تاریخ کاشت فروردین ماه و فاصله کاشت 100×50 سانتی متر تعلق داشت. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین و بیشترین عملکرد عصاره (به ترتیب 215/0 میلی گرم در گرم و 02/48 گرم در بوته) نیز در همین تاریخ کاشت و فاصله کاشت مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان ابتلای به بیماری پوسیدگی (بطور کلی پوسیدگی ساقه و ریشه) در برهمکنش تاریخ کاشت 25 اسفند و فواصل کاشت 50×50 و 75×50 سانتی متر مشاهده شدند. با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که 15 فروردین ماه بهترین تاریخ کاشت و فاصله کاشت 100×50 سانتی متر بهترین تراکم جهت کاشت گیاه دارویی چای ترش در محل مورد تحقیق می باشد. کلیدواژه ها : تاریخ کاشت، فاصله کاشت، چای ترش، عملکرد کاسبرگ، آنتوسیانین، اسید سیتریک